Lakros

Bugün ülkemizde çok bilinmeyen bir spora göz atalım istedim. Lakros ( Lacrosse ) sporunun ismi bizim ülkede yeni yeni duyuluyor. Adını ilk defa beş altı yıl önce duyduğumu itiraf etmeliyim. Bir basketbolcu ağabeyimin Amerika’da yaşayan oğlunun hangi sporla uğraştığını sorduğumda bu sporun varlığından ilk defa haberim olmuştu. Lakros takım sporları içerisinde, sopa ve top alt kategorisinde tanımlanabilecek bir spor türü. Her ne kadar çok benzemesede, hokey ve polo türü dersek, gözümüzde canlandırmamız daha kolay olur.

Kökeni kızılderililerin savaş eğitimi için oynadıkları bir oyuna dayanıyor. Yerlilerin bir kaç gün süren etkinliklerinde, çok geniş bir arazide, yüz bine yakın oyuncu ile oynanıyormuş. Kuralları çok basitmiş. Topa elle dokunulmayan sınırsız bir oyunmuş. Bir sopa vuruşuyla havaya gönderilen topu yakalamak için bir yarıştan ibaretmiş ve bazen genç savaşçıların eğitimi bazen dini sebeplerle etkinlikler düzenlenirmiş. 1600’lerde fransız misyonerlerden biri olan Jean de Brébeuf oyunu gördüğünde hakkında bir yazı yazmış ve böylece oyun Lacrosse ismini almış. Tanınmaya başlayan oyun Kanada’da büyük ilgi görmüş. Kanadalı bir diş hekimi Dr William George Beers 1856’da Montreal Lacrosse kulübünü kurmuş ve on yıl içerisinde oyunun kuralları yazılmış ve araç gereçleri betimlenmiş. Oyuncu sayıları, top ve sopaların şekli belli olmuş. Lakros oyunu 1860 yılından bu yana Kanada’nın milli sporu olarak anılıyor.

20 sene öncesine kadar niş spor gözüyle bakılan lakros, Amerika’da en fazla gelişme gösteren spor dalı oldu. Kampüslerde hızla yayıldı. 15 yaş ve altı sporcu sayısı 186 bini buldu. Bu sayı 2001’deki sporcu sayısının iki katından fazladır. Amerikalıların en sevdiği iş olan satış tarafında, ekipman satışlarının yıllık %10 büyümeler gösterdiği yıllar oldu. 2000’lerin başında, bir kaç kanalda yayınlanan müsabakalar, yirmi sene içinde NBC’nin canlı yayınlarına konu oldu ve yükselen reytingler aldı.Bu popülerlik, lakrosun beyzbola göre çok daha kolay oynanabilir olması, hokeye göre çok hızlı olmasına bağlanabilir.

Lakros nasıl bir oyundur?

Lakros “her oyuncunun ufak ve sert plastikten yapılmış topu taşıyabilecekleri ve ucunda bir ağ olan sopalarla (crosse) oynadığı, amacı topu karşı takımın kalesine sokmak olan bir takım sporudur “ ifadesi ile tanımlanır.

Lakros’ta erkekler kapalı sahalarda 6, açık sahalarda 10 kişilik takımlarla mücadele ederler. Açık sahada oynanan oyunlarda 1 kaleci, 3 savunma, 3 orta saha ve 3 hücum oyuncusu bulunur. Erkeklerde fiziksel müdahalelere izin verildiği için baş, omuz ve göğüs bölgelerinde koruma ekipmanları bulunur.

Orta saha ve hücum oyuncularının sopaları kısa sopa olarak adlandırılır ve yaklaşık 1 m uzunluğundadır. Savunma oyuncularının sopalarıysa uzun sopa olarak adlandırılır ve 1,3 m ile 1,8 m arasında bir uzunluğa sahiptir. Bu sopaların ağ genişlikleri ise 17 cm’dir. Kalecilerde ise 1 m ile 1,8 m arasında bir uzunluğa sahip olan sopanın ağ genişliği yaklaşık 30 cm’dir.

Lakros, kadınlarda ise 12 kişilik takımlarla açık sahada oynanır. Fiziksel müdahaleler “faul” olarak değerlendirilir. Bu sebeple, ekipman olarak genelde sadece gözlük kullanılır. Lakros sahası 100 m boyunda ve 64 m enindedir. Sınır çizgilerinden 14 m içeride iki kale bulunur. Her bir kalenin eni ve boyu 180 cm’dir. Kalelerin etrafında bulunan 5,5 m çapındaki dairelere kale alanı adı verilir. Lakros topunun çapı 20 cm'dir. Ağırlıysa 125 ve 145 gr arasında değişir. Savunma oyuncusu ve kaleci topla birlikte kale alanı içerisinde yalnızca 4 saniye kalabilir.

Lakros müsabakaları, 15’er dakikalık 4 çeyrek üzerinden oynanır. Oyun sona erdiğinde en fazla sayıya sahip olan takım karşılaşmanın galibi olur.

Lakros sporu teknikleri

• Yakalamak (Catching): Lakros’ta havadan gelen bir topu yakalamak ciddi bir konsantrasyon gerektirir. Sopa vücudun yanında dikey olarak tutulur. Sopanın ucu baş hizasında olur. Top, sopanın ağıyla buluştuğunda topun baskısının azaltılabilmesi için sopa hafifçe geri çekilir.

• Kepçelemek (Scooping): Kepçelemek bir top kazanma tekniğidir. Oyuncular, yerden gelen topları almak için dizlerini kırıp sopayı aşağıda tutarak topu yakalarlar.

• Saklamak (Cradling): Lakros oyuncularının ağda bulunan topun kontrolünü sağlamak ve rakip oyuncudan topu saklamak için sopayı çevirerek kullandıkları bir yöntemdir.

• Müdahale (Checking): Rakip takım oyuncusunun sopasına direkt olarak müdahale etmektir. Amaç; rakibin top kontrolünü bozmak, topu çalmak, rakibin şut atmasını, pas vermesini ya da topu kapmasını engellemektir.

• Kaçınmak (Dodging): Rakip oyuncuyu geçmek ya da baskıdan kurtulmak için yapılan rakibi çeviklik ve hıza dayanarak geçme hareketidir.

Temel bilgileri kısaca edindikten sonra oyunun dört versiyonundan söz etmek gerekir.

Field lacrosse : Erkeklerin oynadığı açık alan oyunudur

Box lacrosse : Buzu kapatılmış bir hokey sahasında ya da kapalı salonda oynanan türüdür. Oyuncu sayısı daha azdır

Women lacrosse : Adı üstünde kadınlar tarafından oynanır

Intercrosse : Temazsız, daha hafif sopalarla oynanan ve kendine özgü kuralları olan türdür.

Türkiye’de Lakros

Önümüzdeki yıllarda ismini daha fazla duyacağımız bu spor dalı ülkemizde de tanınmaya başlamıştır. Amerikalı lakros oyuncusu ve antrenörü Patrick Dougherty ülkemizde bu sporun tanınması için çaba harcayan ilk kişilerden biriydi. Üniversiteleri ikna etmeye çalışmış ve oyuncu bularak, ekipman sağlamada yardımcı olmuştu. Günümüzde milli organizasyonlar ve spor kulüpleri vardır. Bu kulüplere İstanbul Sultans LC, Ankara Knights LC ve İzmir Warriors LC örnek verilebilir.

Eğer bu oyun ilgimi çekti derseniz https://beginnerlacrosse.com/terminology/ linkinden oyunla ilgili detay bulabilirsiniz.

Can Sönmez